Sen dúbida Rosalía eríxese coma icona pop (camisolas, cuncas, cadernos, adhesivos…) feminista de Galicia. Po ende, é a nosa figura máis internacional, pioneira do feminismo, trataba nos versos os problemas das mulleres: a opresión machista, a laña do amor romántico, a maternidade, a dependencia, as desigualdades económicas e sociais. Aínda que compre contextualizar na historia a súa obra para non caer nun xuízo presentista, a súa loita pola igualdade recende a fresco na actualidade nas novas xeracións, 136 anos despois da súa morte.
Emilia Pardo Bazán, aristócrata, nai separada, escritora profesional independente –cobraba 300 pesetas de salario mensual, cando a media dun redactor dun xornal era de 150 pesetas– goza dunha vida apaixonante cun perfil literario poliédrico foi quen de amosar a realidade social da muller dun xeito único e excepcional no seu tempo en relatos curtos, que case sempre adiantaba a prensa. Co seu exemplo denunciou os „mullericidios“ (palabra que lle debemos) e defendeu o dereito das mulleres ao sexo fora do matrimonio, a educación superior, a independencia. En resumo: o dereito a ser felices nunha sociedade igualitaria.
Incluír estes dous modelos de muller na cultura e na sociedade ten que servir de punto de partida para un discurso de conciliación entre os diferentes bloques feministas e posicións ideolóxicas dende a creación e o respecto.
